Verdiepend: Interview met de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst

2019-11-28

Alert op dreigingen

De Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) werkt aan de bescherming van de veiligheid van Nederland en zijn inwoners. De dienst zoekt naar onzichtbare dreigingen en is alert op gebeurtenissen in binnen- en buitenland die onze veiligheid in gevaar kunnen brengen. Omdat de AIVD een combinatie is van een inlichtingen- en veiligheidsdienst, kan de dienst een compleet beeld schetsen en zo ons land het beste beschermen.

Unieke bronnen en middelen

De AIVD maakt in zijn werk gebruik van specifieke technische en menselijke bronnen en is onderdeel van een internationaal netwerk van inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Op die manier kan de dienst informatie achterhalen die geen enkele andere organisatie heeft. De rol van ICT wordt daarbij steeds groter: ontwikkelingen als kunstmatige intelligentie of machine learning helpen de AIVD bij het analyseren en interpreteren van (soms enorme hoeveelheden) data. Als het nodig is mogen zij bijzondere inlichtingenmiddelen inzetten, zoals het volgen en observeren van personen of het doorzoeken van woningen. De wet is voor de AIVD leidend en schrijft onder andere voor dat de dienst zijn (menselijke) bronnen, werkwijze en kennis altijd moet beschermen.


Het geheime leven van een AIVD'er

Er werken bij de AIVD ongeveer 2000 medewerkers. Jordi (niet zijn echte naam) is één van hen. Hij werkt alweer een aantal jaren als ICT’er bij de AIVD en licht graag een tipje van de sluier op over zijn geheime leven als AIVD'er.

Ik heb AI, Artificial Intelligence, gestudeerd. En na m'n studie ben ik direct hier aan de slag gegaan. Tijdens m'n studie had ik al best wat werkervaring opgedaan. Eigenlijk ben ik verder nog steeds hobbyist. Net zoals velen hier, denk ik, ben ik jong begonnen met klooien met computers.

'Wij brengen dreigingen voor de nationale veiligeheid in kaart die niet een, twee, drie zichtbaar zijn. Daar kun je niet over vertellen op verjaardagen, maar van binnen ben je wel trots. Ik ben tooler. Zo wordt dat hier genoemd. Het wordt ook wel software- of applicatieontwikkelaar genoemd. Ik begin meestal tussen half negen en tien uur. Daar zijn ze hier gelukkig heel flexibel in. 's Ochtends ben ik namelijk niet zo productief. Dus begin ik meestal iets later en werk ik ook iets langer door. Het eerste wat ik doe is checken of alles wat die nacht heeft moeten draaien ook gewerkt heeft. En dan is er meestal een stand- up en gaan we, afhankelijk van de dag, aan het werk of we hebben een overleg.

Ik vind het lekker om zelfstandig te werken. Dat er niet iemand de hele tijd op mijn vingers zit te kijken. En ook vind ik het fijn zelf initiatief te kunnen nemen. Dat is ook wel belangrijk hier, want je moet creatieve oplossingen voor complexe problemen verzinnen. En vaak ook onder tijdsdruk. Mensen die hier komen om in een hoekje code te gaan zitten tikken, die zoeken we niet. Je moet er tegen kunnen dat er af en toe iemand aan je bureau komt staan die iets van je wilt. En dus moet je ook je prio's op orde hebben. En, waar nodig, ook 'nee' kunnen verkopen. Er wordt echt van mij verwacht dat ik een verantwoordelijke houding heb. Dat werkt stimulerend.

We hebben hier een groot Hadoop Cluster. Dat is om twee redenen complex. Het is heel veel data en de data is heel verschillend. We werken bijvoorbeeld met telefoniedata maar ook met data uit gehackte computers of telefoons. En data die uit interceptie van satellieten komt. En daarvoor gebruiken we Hbase, Hive, Spark, ElasticSearch en alle andere technologien die daarbij komen kijken. Ik ontwikkel tools of applicaties om de data mee te onderzoeken. In het verleden deden we dat vaak in een korte tijd maar tegenwoordig gebruiken we meer tijd om tot die oplossingen te komen. Dat doe we agile, in korte sprints. Ik heb vier systemen en drie beeldschermen tot mijn beschikking. We werken met state-of-the-art pakketten, veel Java en IntelliJ. Daarnaast gebruik ik de Atlassian suite veel. Confluence, Bitbucket en Bamboo. Iedereen kan met Linux werken hier. Daarnaast is er ook veel vrijheid om te werken waar je graag mee werkt. Dus stel ik ben heel goed met Windows, dan is het prima dat ik daarmee werk. Er zijn ook veel mensen die met Haskell werken of met C.

Ik wilde mezelf graag voor het algemeen belang inzetten. Voor de veiligheid in Nederland. En toen ik hier eenmaal op mijn plek zat, werd het me ook wel duidelijk dat ik de juiste beslissing had genomen. Er lopen hier enorm veel experts rond met een heel andere achtergrond. En die doen weer hele andere dingen dan ik. Zo hebben we bijvoorbeeld ook veel begaafde hackers.

Ik zit in een leuk, jong team. We lunchen meestal samen en sluiten dan vaak af met iets leuks. Met tafelvoetbal of zoiets. Mijn leidinggevenden stimuleren mij om mezelf verder te ontwikkelen door opleidingen te volgen of door naar conferenties te gaan in binnen- en buitenland. En als ik mezelf zou willen doorontwikkelen in een andere richting, bijvoorbeeld telefonie of hacken, dan heb ik daar ook de mogenlijkheden voor.

Omdat we alleen met onze collega's over ons werk mogen en kunnen praten, is het onderlinge contact echt beter en ook veel hechter dan bij welke organisatie dan ook. Dat maakt het werken bij de AIVD echt anders en ook wel heel bijzonder. '

Meer weten over de AIVD? Kijk op www.werkenbijdeaivd.nl.